Girişimciler için Almanya da Mini GmbH

Bilindiği gibi Kasım 2008 yılındaki GmbH Yasasındaki reformdan sonra kamuoyunda „Mini GmbH" adı altında da bilinen haftungsbeschränkte Unternehmergesellschaft" kısacası „UG-haftungsbeschränkt" diye yeni bir şirket formu yürürlüğe girdi.

Kamuoyunda halen bazı yanlış bilgiler mevcut olduğundan öncelikle şu açıklamayı yapmakta yarar var:

Yeni yasanın ilk Federal Meclise sunulan taslaklarında ve basında tartışılan önemli yasa değişikliklerinden biri olarak GmbH'nın ana sermayesinin 25.000,- €'dan 10.000,- €'ya indirileceği gündeme gelmişti. Uzun tartışmalar sonucu, bildiğimiz klasik GmbH'nın ana sermayesinde herhangi bir değişikliğe gidilmedi, yani GmbH'daki 25.000,- € ana sermaye kaldı. GmbH'nın Türkiyedeki karşılığı bilindiği gibi „Limited Şirketi'dir".

Yanlız varolan GmbH şirket çeşidinin bir alt çeşidi veya GmbH'ya „giriş şirket şekli" olarak değerlendirebileceğimiz „haftungsbeschränkte Unternehmergesellschaft" kısacası „UG-haftungsbeschränkt" GmbH yasasına girdi. Son haliyle 26.06.2008 tarihinde Federal Meclis onayından geçen yasa, Eyaletler Meclisi'nde de onaylandı. Resmi gazetede de yayınlanan yasa, 01.11.2008 tarihinde yürürlüğe girdi.

Haftungsbeschränkte Unternehmergesellschaft (UG-haftungsbeschränkt, yazımda kısaca UG diyorum) ne gibi özelliklere sahip bir göz atalım:

1. Öncelikle adı üzerinde, „UG-haftungsbeschränkt", yani aynı GmbH (Limited Şirketi) gibi UG'de sermaye şirketi olarak tüzel bir kişiliğe sahiptir ve şirket ortaklarının genel kural olarak şahıs sorumluluğu sözkonusu değildir. Şirketin borçlarından sadece şirket kendi serveti ile sorumludur.

2. Bundan sonra minimum bir ana sermayeye gerek duyulmadan UG şirketi kurulabilir. Eski yasalarda en az 100,- € olması gereken ve parçaları 50'ye bölünmesi zorunlu olan ortaklık bedeli artık sadece 1,- € olabilir. Yani teorik de olsa, 1,- € ana sermaye ile UG şirketinizi kurabilirsiniz. Bildiğimiz GmbH'da da minimum ortaklık bedeli önceki gibi 100,- € değil, en az 1,- €'ya indirilmiştir. Yani ana sermaye bedelini şirket sözleşmesinde 1,- € ile 24.999,- € arasında belirlerseniz, UG şirketi sayılırsınız.

3. Varolan GmbH'nızı UG'ye çevirebilmek ana sermayenizi aşağı çekmenizle olmaz. Yeniden bir UG kurmak zorundasınız. Sonra bu iki şirketin birleşmesi ayrı ve tartışmalı bir konudur.

4. Yukarıda belirtildiği gibi 1,- € ana sermaye ile UG kurabilirsiniz. Yalnız bilindiği gibi her şirket kuruluşunda tabiiki masraflar, en azından kuruluş masrafları, çıkmaktadır. Böylelikle doğal olarak 1,- €'dan fazla bir sermayeye ihtiyaç duyulmaktadır. Yoksa hemen kuruluş aşamasında bir iflas sözkonusu olacaktır. Buda ilerde bir takım hukuki sorunları gündeme getirebilir.

5. UG'nin ticari sicile kayıdı ana sermaye bedelinin hepsinin ödenmesi ile mümkün olacaktır. Yasa ayni ortaklığı (yani eşyalarla ödenen ortaklık) kabul etmemektedir.

6. Yasada ilginç olan başka bir hususda, madde § 5 a bent 3 GmbH kanununda öngörülen "tasarruf modeli'dir". Bu model şirket kar yaptığında, karın dörtde birini kanuni ihtiyat (gesetzliche Rücklage) olarak kullanmak zorunluluğunu getirmektedir. Ve bu ihtiyat sadece ana sermayeyi yükseltmek veya zararları dengelemek için kullanılabilir.

Yasa arkasında yatan düşünce, UG'nin zamanla bildiğimiz klasik bir GmbH'ya yükselmesidir. Yani örneğin 100,- € ana sermaye ile kurulan UG zamanla ana sermayesini biriken bu paradan alıp yükseltmelidir. Ve ana sermaye 25.000,- €'ya ulaştığında, UG o saatden sonra GmbH statüsüne kavuşacaktır. Pratikde bunun nasıl uygulanacağı, uygulanmadığında ne gibi sorunlar yaşanacağını kestirmek daha mümkün değildir.

Şu an doğal olarak "ucuz GmbH" imajını taşıyan ve temelinde Almanya'da uzun yıllar klasik alman GmbH'sını zor durumda bırakan ingiliz menşeli „Limited" şirket modeline karşı ekonomik bir hamle olarak geliştirilen UG'nin 2008'de yürürlüğe girmesi ile birlikte, artık Almanya'da Limited şirketi kuruluş sayılarında ciddi bir gerileme, UG kuruluş sayılarında ise ciddi bir yükselme gözlenmektedir.

Baştan itibaren limited şirketinin özellikle maddi sorumluluk noktasında avantajlarını kullanmak isteyen ve ana sermayede çok fazla yatırım yapmak istemeyen hem buradaki hemde Türkiye`den gelen girişimciler için, "UG" şirket modeli iyi bir alternatif oluşturmaktadır. Ayrıca gereken bütün dökümanlar biraraya getirildiğinde 3-4 hafta içerisinde kurulması mümkündür.

Bilindigi gibi son on yılda Almanya`dan Türkiye`ye yatırımlarda cok ciddi bir yükseliş yaşandı. Daha 2006 yılında Türkiye`de 500 civarında alman yatırımcı var iken, bu sayı 2016 yılında 6000 gibi bir alman yatırımcı rakamına ulaştı. Tabiiki tersine, Türkiye`den Almanya`ya yatırım yapmak da mümkün. Bu konu ile ilgili net veriler olmasada, özellikle Türkiye'de yakın zamandaki politik geliimelerden dolayı, Türkiye`den Almanya`ya yatırım yapmayı düşünenlerin sayısı çoğalmaya başladı. Ve bazı yatırımcılar, hem Almanya`ya yatırım yapmak hemde yatırımla birlikte burada oturum hakkı elde edinmeyi arzu etmektedirler. En azından pratikte, son dönemlerde bize yöneltilen başvurulardan böyle bir ilginin olduğu görülmektedir.

Genel anlamda Almanya`da yatırım yapmanın önünde ciddi engeller bulunmamaktadır. Özellikle yatırımların korunması hakkındaki iki ülke arasındaki andlaşmalardan dolayı, Türk vatandaşı yatırımcıların Alman veya üçüncü ülke vatandaşları ile farklı bir muamele görmeleri sözkonusu değildir.

Yalniz yatirim ile birlikte oturum hakki da elde etmenin - sonucta Türkiye AB ülkesi olmadigi ve yerlesme serbestligi gecerli olmadigindan - kriterleri Alman Göc Yasasi`nin 21. maddesinde düzenlenmistir. Bu kosullar yerine getirildiginde, hem yatirimci hemde ilerde esi ve cocuklari burada oturum izni alma hakki elde edebilir. Sunu hemen belirtmek lazim; gecmiste kanuna koyulan 1 Milyon ve sonradan 250 bin Euro`ya düsürülen en az yatirim meblagi kanundan cikarilmistir. Yatirim hacmi halende önemli olsada, somut bir rakama bakilmamaktadir. Madde 21 özetle söyle diyor: 

Yabanci yatirimciya su kosullarda oturum verilebilinir:

1. Yatirima ekonomik ve bölgesel ihtiyac duyulmasi,

2. Yapilan yatirimin ekonomiye positif bir etkide bulunmasi,

3. Yatirimin ya sermaye ile yada kredi ile finansesinin güvence altina alinmis olunmasi

Tabiiki bunun disinda, yerine getirilmesi gereken daha bir cok kriter aranmakta ve sunulmasi gereken bir cok belge istenmektedir, mesela "business plan", finans plani, sirket sözlesmesi vb. gibi. Bu da ciddi bir calismayi ve hazirligi beraberinde getirmektedir.

Özetle, yapilan yatirimin, genel anlamda Alman ekonomisine ve somut olarak da bölgenin ekonomisine katkisina, yatirimin özelligine (yani "innovatif" olup olmadigina), yaratilan is istihdamina vs. bakilmaktadir.

Bu konuda destege ve danismanliga ihtiyac duyanlarin, ofisimize basvurmalari rica olunur. Almanya`nin hangi sehrinde yatirim yapmanizin, size verecegimiz danismanlik acisindan bir önemi bulunmamaktadir. Yani örnegin, Berlin, München, Köln, Hamburg, Frankfurt da vs. (veyahut burada Stuttgart`da) yatirim yapmayi düsünüyorsaniz, bize basvurabilirsiniz.

Rechtsanwalt (Avukat)

Kemal Karaman, Stuttgart